Van Prehistorie tot Middeleeuwen

Hoe zag in de Romeinse tijd het leven aan de Nederlandse kust eruit? Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden heeft hier een tentoonstelling over samengesteld. Tegelijkertijd is een boek over het onderwerp verschenen: Rome aan de Noordzee: burgers en barbaren te Velsen.

De noordelijke grens van het Romeinse Rijk, de veelbesproken Limes, liep dwars door wat nu Nederland is, langs de loop van de Rijn. In het westen mondde de rivier uit in een ander belangrijk water: de Noordzee. Het kustgebied van Nederland was daarom voor de Romeinen een gebied dat extra belangrijk was met het oog op handelsbelangen en militaire strategie.

In de tentoonstelling worden voorwerpen getoond uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden die afkomstig zijn uit plaatsen en gebieden aan zee, van Texel tot Zeeland. Ze zijn aangevuld met objecten uit musea in de kustregio’s. Het gaat onder meer om wapens, kostbaarheden, huisraad en handelswaar. Samen met maquettes van forten, tempels en een schip, vertellen die het verhaal over strijdgewoel, scheepvaart, wonen, handel en religie.

Romeinen in Velsen

Arjen Bosman stelde een publieksboek samen over het Romeinse leven aan de Noordzee. Het werd afgelopen week gepresenteerd in het Rijksmuseum van Oudheden. Speciale aandacht wordt hierin besteed aan Velsen, waar enkele honderden Romeinse soldaten een fort bouwden met een haven. Het fort kreeg de naam Flevum.

Bosman:

“Aan deze soldaten was het de schone taak om de eer van de keizers hoog te houden en hun politieke plannen waar te maken. Plannen die duizenden kilometers ver weg in Rome werden gesmeed, over uitbreiding van Romeinse Rijk, of juist over het opgeven van gebieden.”

In de omgeving van het fort zijn sporen gevonden van een grote opstand van de Friezen tegen de Romeinen, in 28 n. Chr. Het is daarmee het oudst bekende slagveld in Nederland. Meer dan 500 loden slingerkogels hadden de Romeinse verdedigers nodig om hun belagers te verjagen. Soldaten belandden daarbij in noodbegravingen. Daarna verlieten de Romeinen de regio. Maar binnen tien jaar waren ze alweer terug en werd op bijna dezelfde locatie voor de tweede keer een fort gebouwd.
De archeologische onderzoeken die rond het fort worden verricht, werpen licht op het dagelijks leven van de in Velsen gelegerde Romeinse militairen, hun leveranciers, hun meegereisde familie en natuurlijk de verhoudingen met de Friese buren. In zijn boek belicht Bosman de actuele stand van zaken en vat hij het onderzoek in de afgelopen decennia samen.

De tentoonstelling in Leiden loopt nog tot en met 25 september 2016. Het publieksboek Rome aan de Noordzee is hier gratis te lezen en te koop.

Bron: Historiek.net, 10 april 2016