Van Prehistorie tot Middeleeuwen

 
Archeologen hebben aan de Kuinderboslaan in Utrecht zeldzame vondsten uit de Romeinse tijd gedaan. Het gaat onder meer om een complete geschutspijl en twee sets paardentuig. De stukken lagen bijna tweeduizend jaar in de bodem in de wijk die nu Leidsche Rijn heet. 
 

De pijl is iets meer dan een halve meter lang en werd door de Romeinen gebruikt om ijzeren pantsers te doorboren. In Syrië werden ooit soortgelijke pijlen opgegraven, maar deze bleken niet intact. Het is de enige compleet bewaarde ballistapijl ter wereld, aldus de archeologen. De twee stellen paardentuig werden niet eerder zo compleet gevonden.

 
Ze zijn volgens de gemeentelijke archeologen ’uitzonderlijk goed bewaard’. Dat komt doordat de spullen altijd in natte klei hebben gelegen, afgeschermd van zuurstof. Naast de pijl en de paardentuigen werd ook nog een complete visfuik van wilgentenen gevonden.

 
De gemeente maakte de vondsten, die al in 2019 werden gedaan en de afgelopen twee jaar zijn geconserveerd, nu pas openbaar. Ondertussen mochten deskundigen uit binnen- en buitenland zich al wel verwonderen over de Romeinse voorwerpen. Het lukte Britse specialisten op het gebied van Romeins geschut bijvoorbeeld om een werkende replica te maken op basis van de gevonden pijl. „De zogeheten ballista blijkt de mitrailleur van de Romeinen te zijn geweest”, zegt archeoloog Erik Graafstal.

 
Deze joekel van een Romeinse pijl ging overal dwars doorheen

 
Hij doorboort met gemak een geharnaste soldaat en hij komt uit Utrecht. De enige plek ter wereld waar zo’n joekel van een Romeinse pijl compleet intact is teruggevonden. Archeoloog Nils Kerkhoven stuitert nog altijd van deze ontdekking in de buitencategorie. ,,Nee, de kans dat ik zo’n vondst nog eens doe... dit blijft wel de grootste uit mijn carrière.”

 
De grond onder Castellum Hoge Woerd in De Meern moet afgeladen zijn met spullen uit de tijd van de Romeinen, een kleine tweeduizend jaar geleden. Geen wonder dus dat Unesco dit stukje van de Limes, de noordelijke grens van het Romeinse Rijk, deze zomer aanwees als werelderfgoed. Want: ‘Uniek, uitzonderlijk, onvervangbaar en van grote waarde voor de mensheid’.

Rijkdom aan informatie

 
„Het vondstcomplex bevat een rijkdom aan informatie. Ze vertellen ons meer over de wapenuitrusting, handelspatronen en offerpraktijken van de Romeinen. Aan een inscriptie op een geofferde kruik lezen wij dat de soldaat kennelijk wortels in Spanje had.

 
Ook is voor het eerst een relatie gelegd tussen Utrecht en de in lava verzwolgen stad Pompeï. ,,Een amfoor, met beschreven informatie over de inhoud, de producent en fiscale controle, laat zien dat het een kruik was met eersteklas Pompeiaanse vissaus”, zegt Graafstal. ,,We hebben hier dus een bewijs van handel tussen het legendarische Pompeï en deze uithoek van het Romeinse Rijk.”

Persbericht gemeente Utrecht

De gemeente Utrecht schrijft over de ontdekkingen:

“De vondsten zijn voor de internationale archeologie van grote waarde en werpen nieuw licht op onder meer de Romeinse legeruitrusting, religieuze praktijken en de handelsstromen van tweeduizend jaar geleden. Zelfs het legendarische Pompeii speelde daarbij een rol, weten wij nu. Want er zijn amfoorscherven met inktresten van een inscriptie gevonden waaruit blijkt dat er ‘eerste kwaliteit Pompejaanse’ vissaus naar deze streek is vervoerd.”

Hoe de objecten precies in de grond zijn beland is niet helemaal duidelijk. Sommige van de gevonden objecten zijn waarschijnlijk verloren. 

“De pijlen zullen zijn afgeschoten vanuit het fort en de fuik zal gewoon langs de oever zijn geplaatst. De complete sets paardentuig vragen echter om een andere verklaring. Zij passen in een traditie van ‘rituele depositie’ van prestigieuze uitrustingsstukken in rivieren, waterputten en kuilen – offers als dank voor de gevraagde steun van goden.”

Een serie kledingspelden, ringen en munten past mogelijk ook in dat beeld. Daarnaast denken archeologen dat twee kruiken die opzettelijk lijken te zijn doorboord, ritueel zijn geplaatst. Een van deze kruiken draagt de inscriptie ISPANI, ‘van (H)ispanus’, vermoedelijk de soldatennaam van een rekruut uit Spanje.

 
Bronnen: nieuwsblad.be, AD.nl, Historiek.nl