Van Prehistorie tot Middeleeuwen

Eén van de belangrijkste collecties uit de Oudheid, de Benghazischat, is tijdens de Libische oorlog gestolen. Interpol zet een wereldwijde jacht in.

De diefstal dateert al van 25 mei, maar werd pas vorige week bekendgemaakt op een Unesco-conferentie in Parijs. Drie maanden nadat de rebellen de stad Benghazi veroverd hadden op de troepen van de inmiddels overleden kolonel Kadhafi, werden twee militaire kisten en een kluis opengebroken, waarin de schat werd bewaard.

Dat de diefstal pas nu aan het licht komt, is opvallend. De nieuwe autoriteiten in Libië hielden de diefstal maandenlang verborgen, wellicht uit angst voor negatieve berichtgeving.

De Benghazischat wordt beschouwd als een van de belangrijkste schatten uit de Oudheid. Ze bevat zowat 7.700 gouden, ,zilveren en bronzen Griekse en Romeinse munten, driehonderd juwelen en verder ook kleine standbeelden – veel ervan dateren van de dagen van Alexander de Grote. De schat werd na de Eerste Wereldoorlog opgegraven in de provincie Cyrenaica, toen Italië het land bezette. Veel stukken komen uit de tempel van Artemis in de stad Cyrene, destijds de grootste Griekse nederzetting in Afrika.

De schat was niet erg bekend, en pas nu komt zijn geschiedenis aan het licht. Hij werd in 1942 naar Italië gebracht, waar hij na de oorlog in het Museo Coloniale van Rome belandde. Pas in 1961 werd de schat naar Libië teruggebracht, en in een bank opgeslagen. Daar bleef hij bewaard in oude militaire kisten. In 1980 werden nieuwe vondsten toegevoegd.

Het gaat om een van de grootste archeologische diefstallen. De waarde van de objecten is onschatbaar. Van de voorwerpen zijn echter nauwelijks foto's genomen, en ze werden nooit uitgebreid bestudeerd. Er is destijds wel een inventaris gemaakt in Italië. Maar de schat was in de voorbije decennia eigenlijk in de vergetelheid geraakt, ook omdat hij nooit ergens te zien was.

Vermoedelijk is een gespecialiseerde bende aan het werk geweest. Volgens The Art Newspaper werden de twee kisten en de kluis op 25 mei uit hun bewaarplaats gehaald om naar een andere bank gebracht te worden. Slechts één kist kwam aan. Vermoed wordt dat de dieven de waardevolste objecten uitzochten en één kist vulden met minder belangrijke stukken, die dan doorgestuurd werd.

De Unesco is de voorbije dagen in actie geschoten. Interpol heeft 188 politiediensten gewaarschuwd. Er kwamen de voorbije dagen meldingen dat een aantal munten en juwelen in Egypte opgedoken was, maar die zijn nog niet officieel geïdentificeerd. Volgens Libische archeologen en het persagentschap Reuters worden op de zwarte markt in Libië bronzen munten te koop aangeboden.

In de Libische oorlog werden tot dusver ook een mozaïek uit Cyrene en drie Romeinse vazen uit een museum in Susa gestolen. Dat was al bij al een lage prijs voor de vrijheid, vonden archeologen. De diefstal van de Benghazischat verandert de rekening gevoelig. Bovendien liggen veel sites er vandaag onbewaakt bij en zijn veel musea helemaal verwaarloosd.

 

Bron: Peter Vantyghem; De Standaard, 2 november 2011