Van Prehistorie tot Middeleeuwen

   
Leuvense egyptologen hebben recent een aantal opschriften ontcijferd die nieuw licht werpen op drie van de bekendste figuren uit het oude Egypte. Professor Harco Willems en doctoranda Athena Van der Perre (K.U.Leuven) stelden hun nieuwe inzichten gisteren voor in Berlijn, naar aanleiding van de opening van de tentoonstelling ‘Im Licht von Amarna’. Aan tal van speculaties over farao Achnaton, zijn vrouw Nefertiti en zijn opvolger Toetanchamon komt door de nieuwe ontdekkingen nu een einde.

De laatste betrouwbare informatie rond Nefertiti dateerde uit het 12de regeringsjaar van farao Achnaton. De farao regeerde daarna nog vijf jaar, maar zijn gade leek in rook opgegaan. Allerlei theorieën probeerden deze leemte op te vullen. Was Nefertiti misschien verbannen? Of het slachtoffer geworden van een paleisintrige?

Een team van Leuvense egyptologen werpt nu nieuw licht op deze fase van de Egyptische geschiedenis. Professor Harco Willems, directeur van het Dayr al-Barsha-project: “Athena Van der Perre heeft bij onderzoek van inscripties in een steengroeve bij Amarna, de hoofdstad ten tijde van Achnaton, ontdekt dat er ook in het 16de regeringsjaar van de farao nog sprake is van Nefertiti als de echtgenote van de koning. Vier jaar later dan tot nu toe aangenomen dus. We wisten al dat zij een naamsverandering ondergaan heeft die aantoont dat zij een koninklijke positie ging bekleden. In het 16de regeringsjaar is daar echter nog geen sprake van. Zij blijft gewoon aangeduid als Nefertiti.”

“Daaruit volgen belangrijke conclusies. De wilde theorieën over intriges allerhande en over het lot van Nefertiti horen in de prullenmand: zij bleef gewoon echtgenote van de farao. Verder moeten we vaststellen dat Nefertiti’s verheffing naar koninklijke waardigheid zeker niet voor het 16de regeringsjaar plaatsvond, en wellicht pas na het overlijden van Achnaton. Maar dat spoort dan niet meer met de veronderstelling dat Toetanchamon de onmiddellijke opvolger van Achnaton was. De nieuwe informatie suggereert dat Nefertiti een aantal jaren als koningin geregeerd heeft, tot Toetanchamon oud genoeg was om haar op te volgen. Een andere conclusie kan zijn dat Toetanchamon wél farao werd na de dood van Achnaton, en dat hij Nefertiti als een soort koningin-moeder naast zich had. Hoe dan ook, we zijn toe aan een herschikking van ons historisch inzicht over een sleutelperiode uit de Egyptische geschiedenis.”

Het is vandaag precies een eeuw geleden dat de beroemde buste van Nefertiti werd ontdekt in Tell el-Amarna. In het ‘Ägyptisches Museum und Papyrussammlung’ in Berlijn opende vandaag een tentoonstelling over de vondst van dit beroemde beeld en over het leven van gewone Egyptenaren in de toenmalige hoofdstad Amarna. De ontdekking van de twee Leuvense onderzoekers was het ‘breaking news’ tijdens de persconferentie van de tentoonstelling.

Lees meer: Dayr al-Barsha Project featured in new exhibit ‘Im Licht von Amarna’ at the Ägyptisches Museum und Papyrussammlung in Berlin (dayralbarsha.com)