Van Prehistorie tot Middeleeuwen

In het Westfries Musem in Hoorn is vrijdag de reconstructie van de steentijdman van Mienakker (ook wel ‘de Noord-Hollandse Ötzi’ genoemd) onthuld door de provincie Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Schedel van de reconstructie – Foto: Maja d’Hollosy

Tussen de dorpen Hoogwoud en Aartswoud in West-Friesland ligt de Mienakker. Daar vond in 1990 een belangrijke opgraving plaats. Archeologen vonden er goed bewaarde resten uit de laatste fase van de Nieuwe Steentijd, van zo’n 4500 jaar geleden. Ook werd hier het skelet van de ‘steentijdman’ gevonden. Deze steentijdman is de oudste, min of meer compleet teruggevonden mens van Noord-Holland. Nergens in Nederland zijn volgens de provincie de resten uit de Steentijd op zo’n grote schaal en zo goed bewaard gebleven.

De vondsten van de opgraving bleven lang opgeslagen, verpakt in dozen in het archeologisch depot. In 2012 kon alles uit de opgraving worden bestudeerd, ook het graf van de steentijdman en zijn skelet. Aan het skelet kon men aflezen dat het om een volwassen man gaat, tussen 26 en 35 jaar oud. De schedel van de steentijdman was tijdens de opgraving uiteengevallen, maar nadien gerestaureerd.

Aangevreten door wolven

In 2012 werd met een 3D-printer een kopie van de schedel gemaakt. Op basis van deze kopie heeft fysisch-antropologe Maja d’Hollosy het gezicht gereconstrueerd. Voor het maken van de kleding van de steentijdman keek men naar de kleding van de man uit het ijs: Ötzi, maar ook naar veel andere informatiebronnen over steentijdkledij. Huiden van herten en bever zijn op prehistorische wijze bewerkt, zodat ze soepel en goed plooibaar werden, zodat er kleding van gemaakt kon worden.

De steentijdman werd begraven in een zogenaamd ‘dodenhuis’ en dat is bijzonder volgens de archeologen. Zijn benen zijn aangevreten, door honden en waarschijnlijk ook door wolven.

De Steentijdman is in West-Friesland ook wel bekend als Cees. Deze naam verwijst naar de eigenaar van het perceel waar het onderzoek destijds plaatsvond: Cees J. van Berkel.

In 2014 krijgt ‘Cees de Steentijdman’ een plek in het Huis van Hilde, het nieuwe archeologiecentrum van de provincie Noord-Holland. Tot en met met 17 november 2013 is de reconstructie alvast te zien in het Westfries Museum in Hoorn.