Van Prehistorie tot Middeleeuwen

De mensen die Stonehenge bouwden, zagen het als een monument ter ere van de eenwording van het prehistorische Groot-Brittannië. Die conclusie trekken archeologen na tien jaar onderzoek.

Voor de bouw van Stonehenge zijn stenen uit het zuiden van Engeland, maar ook stenen uit het westen van Wales gebruikt, zo stellen de onderzoekers. Waarschijnlijk symboliseerden de stenen de voorouders van verschillende groepen op het prehistorische Groot-Brittannië.

Eén cultuur
De onderzoekers bestudeerden niet alleen Stonehenge zelf, maar ook de omgeving en de sociale en economische omstandigheden uit de tijd van de bouw van Stonehenge (3000 tot 2500 jaar voor Christus). “Toen Stonehenge gebouwd werd, ontstond er een eilandbrede cultuur: dezelfde stijl huizen, aardewerk en andere materialen werden van Orkney tot aan de zuidelijke kust gebruikt,” vertelt onderzoeker Mike Parker Pearson. En dat staak haaks op de situatie in de eeuwen daarvoor, toen er heel regionale culturen waren en die verschillende culturen onderling ook wel eens conflicten hadden. “De bouw van Stonehenge was een enorme onderneming waar duizenden mensen aan bijdroegen en waarbij stenen zelfs helemaal uit het westen van Wales werden gehaald, bewerkt en opgericht.” De bouw van Stonehenge was op zichzelf dan ook al een daad van eenwording.

Waarom daar?
Maar waarom kwam dat monument als symbool van de eenheid juist nabij Amesbury te staan? De onderzoekers vermoeden dat de locatie van Stonehenge al voor de bouw ervan van grote betekenis was voor de prehistorische Britten. Op de plaats waar Stonehenge zich bevindt, zijn namelijk een aantal natuurlijke structuren terug te vinden. En die structuren liggen op de lijn die de locatie van zonsopkomst op de dag van de zomerwende en de locatie van de zonsondergang op de dag van de winterwende met elkaar verbindt.

Winterwende
Uit het onderzoek leiden de onderzoekers ook af dat de winterwende voor de prehistorische mensen waarschijnlijk belangrijker was dan de zomerwende. Ze baseren die conclusie op de tanden van varkens die in het gebied zijn teruggevonden. Hieruit blijkt dat er omstreeks de winterwende meer varkens werden gegeten nabij Durrington Walls (een plaatsje nabij Stonehenge) dan tijdens de zomerwende. Ook liggen de meeste monumenten in de omgeving van Stonehenge op één lijn met de zonsopkomst en zonsondergang op de dag van de winterwende.

Speculaties
Na tien jaar onderzoek kunnen de wetenschappers ook een aantal wilde speculaties over Stonehenge ontkrachtigen. Zo is de bouwstijl niet ontleend aan de Egyptenaren of aan buitenaardse wezens. “Alle architecturale invloeden die we bij Stonehenge zien, kunnen worden teruggevonden binnen oudere monumenten en gebouwen in Groot-Brittannië. Britse Neolithische mensen waren eeuwenlang van de rest van Europa afgezonderd. Brittannië mag dan één zijn geworden, er was geen interesse in contact met mensen aan de andere kant van Het Kanaal. Stonehenge lijkt de laatste stuiptrekking van deze cultuur uit de Steentijd, die nog afgezonderd was van Europa en van nieuwe technologieën zoals metalen gereedschappen en het wiel.”

Geen tempel
En daarmee is eindelijk duidelijk welke functie Stonehenge had. En daarmee zijn ook heel wat vermoedens van tafel geveegd. Het was geen observatorium, geen zonnetempel en ook geen tempel voor oude druïden of een plaats waar mensen werden genezen.

Tien jaar deden wetenschappers uitgebreid onderzoek naar Stonehenge en de omgeving eromheen. Ze ontdekten de functie van het bouwwerk, maar daar bleef het niet bij. Ook werd er in de omgeving een flink dorp en meerdere huizen teruggevonden. En de locatie van een nog oudere cirkel met stenen: Bluestonehenge. Een kijkje nemen bij Stonehenge en de monumenten eromheen? Dat kan hier ook gewoon vanuit uw luie stoel.

Bron: scientias.nl