Van Prehistorie tot Middeleeuwen

Geplaatst op zaterdag 24 januari 2004 @ 11:54 , 1567 keer bekeken

Het behoort drie keer tot ons cultureel erfgoed, dat Romeinse leger. We kennen het een beetje uit de vaderlandse geschiedenis, meer nog uit de strips van Asterix en bovendien uit het militaire gedrag van Napoleon Bonaparte - die inzake krijgskunde schatplichtig was aan de oude Romeinen. Overigens, welk modern leger is dat niet?

Discipline, een goede uitrusting, degelijke training, een verfijnd logistiek apparaat en vooral flexibiliteit, dat waren de geheimen van de Romeinse 'onoverwinnelijkheid'. Zeker op hun hoogtepunt hadden de legioenen een solide basisopstelling, die echter in geen tijd aangepast kon worden aan de lokale omstandigheden. Ze gingen de veldslag niet uit de weg, maar ze waren even bedreven in het leggen van hinderlagen en het uitvoeren van snelle raids. Offensief, totterdood.

Bovendien had Rome in de loop der tijden een systeem van 'romanisering' ontwikkeld, waarbij de overwonnen volken automatisch gingen vechten in het leger van hun voormalige vijand. Huursoldaten zijn in Rome uitgevonden.

Er bestonden al Romeinse milities van bij de stichting van de stad in 753 voor Christus, vanaf Romulus en Remus zogenaamd, toen de Etrusken nog heer en meester waren in Italie. Het begon met een systeem van dienstplicht, burgers die tijdelijk werden opgeroepen en die hun eigen uitrusting betaalden. Het spreekt vanzelf dat de economie daaronder leed, zeker toen Rome aan het expanderen ging. Eerst werden de Latijnse stammen van het schiereiland onder de knoet van Rome gebracht. Vervolgens werd Carthago aangevallen en ten slotte vernietigd. Sardinie, Sicilie een deel van Spanje en Macedonie werden ingepalmd. De rest van Europa en het Oosten viel deels tijdens de republiek maar vooral onder het keizerrijk, vanaf Augustus.


Het boek beschrijft niet enkel de militaire en geostrategische ontwikkelingen van Rome, maar ook de precieze werking van het heir, tot in de vaak triviale details toe. De doodstraf werd niet overdreven vaak gehanteerd - krijgsheren hebben er geen baat bij hun eigen voetvolk uit te roeien. Op verraad, grofheid tegen officieren, samenzwering, diefstal of verkoop van wapens, vaandelvlucht en nog zo een paar dingen, volgde niettemin prompt executie. Ook in slaap vallen tijdens de wachtdiensten werd met de dood bestraft.

Toen keizer Augustus weer orde op zaken stelde, na de burgeroorlogen, werd een scala van sancties ingevoerd. Ze zijn goed beschreven door Suetonius: '...bijvoorbeeld door de gestraften de hele dag voor de tent van de generaal te laten post vatten met soms enkel hun tunica aan en zonder zwaardgordel of met een 10 voet lange paal of een kluit aarde in de hand'. Veel aandacht gaat naar de militaire forten, maar ook naar grafvelden en begrafenisgewoonten, de vrije tijd, de rekrutering. En, niet onbelangrijk, naar het einde van het Romeinse leger in het westen.

Bernard van Daele - Het Romeinse leger
2003, Leuven, Davidsfonds,
252 blz., 24,95 euro,
ISBN 90-5826-224-3.

Link:
Meer info over het Romeinse leger vind je via de link hieronder
http://library.thinkquest.org/22866/Dutch/Leger.html

---