Van Prehistorie tot Middeleeuwen

Geplaatst op vrijdag 11 maart 2005 @ 20:55 , 264 keer bekeken

De oudste bijbel ter wereld, waarvan momenteel in vier landen delen worden bewaard, wordt na ruim anderhalve eeuw weer herenigd in zijn oorspronkelijke staat. Zij het dat dit voorlopig alleen digitaal gebeurt. Of de teksten ook fysiek weer bij elkaar komen, hangt af van de uitkomst van een onderzoek naar de eigendomsvraag. Dat zal de komende jaren plaatsvinden.

HET St. Catharinaklooster in de Egyptische Sinaïwoestijn hoopt dat de drie andere betrokken bibliotheken alle ontbrekende onderdelen van de vierde-eeuwse Codex Sinaiticus zullen terugbrengen naar de plek waar ze ooit door een Duitse theoloog werden weggehaald.

Het klooster sloot deze week een overeenkomst met de British Library in Londen, de Russische nationale bibliotheek in Sint-Petersburg en de universiteitsbiblioheek in Leipzig. Aartsbisschop Damianos van Sinaï sprak gisteren op een persconferentie in de British Library van een ,,historisch moment'', alleen al omdat het geruzie over het eigendomsrecht even wordt gestaakt en het grote publiek binnenkort voor het eerst de kans krijgt om het hele manuscript te bekijken.

Dat kan via het internet, in boekvorm, of door het bekijken van een CD-rom. Totnogtoe waren belangstellenden aangewezen op vitrines in de afzonderlijke bibliotheken. De hoop leeft dat wetenschappers dankzij de digitalisering meer te weten zullen komen over de handgeschreven Codex Sinaiticus. Daarbij gaat het met name om de kleine wijzigingen die er in de eerste eeuwen na de totstandkoming in zijn aangebracht.

,,Die 'verbeteringen' in de Griekse teksten waren vaak gebaseerd op andere, nog oudere versies van het Oude en Nieuwe Testament die niet bewaard zijn gebleven", aldus een medewerker van de British Library. ,,Het probleem was altijd dat ze moeilijk leesbaar zijn. De modernste technieken maken het nu mogelijk om de teksten dusdanig op te blazen, dat we waarschijnlijk meer te weten komen over al deze complexe lagen."

DE Codex Sinaiticus uit circa 350 na Christus markeert de overgang van teksten op papyrusrollen naar het gebonden boek zoals wij dat nog altijd kennen. Wel zijn er nog vier kolommen op iedere pagina te vinden, zoals op de rollen gebruikelijk was. Van het Oude Testament is veel verloren gegaan, maar het Nieuwe Testament geldt als de oudste complete versie ter wereld.

Constantin von Tischendorf

Dat de bijbelhandschriften over de wereld zijn verspreid, is de verantwoordelijkheid van de Duitse bijbelwetenschapper en avonturier Constantin von Tischendorf. Hij bracht een deel van de papieren in 1844 naar Leipzig, om ze nooit meer terug te bezorgen. Later, in 1859, schonk hij een gedeelte aan de Russische tsaar. In de negentiende eeuw leefde de idee dat zulke cultuurdocumenten in beschaafde, Europese handen moesten komen.

Toen de sovjetregering in 1933 om geld verlegen zat, verkocht ze haar deel van het boek voor 100.000 pond aan de British Library. De verbittering in het klooster over de ontvreemding van de teksten droeg ertoe bij dat het tot 2005 duurde voor de vier bibliotheken de handen in elkaar sloegen.