Van Prehistorie tot Middeleeuwen

Geplaatst op donderdag 25 juli 2002 @ 21:30 , 1568 keer bekeken

Het orakel van Delfi was het meest bekende orakel uit de klassieke oudheid. Het werd niet alleen door individuen geraadpleegd, maar ook door stadsbesturen en koningen. De ligging van het orakel was een bijzondere. Het gaat om de plek waar de god Apollo het monster Python zou hebben verslagen. HET ORAKEL Het vroege Delfi vertoont sporen van bevolking en cultische praktijken uit het begin van de 14de eeuw vóór Chr. Delphi omsluit twee heilige gebieden, zogeheten temena, het ene gewijd aan Apollo (hoog gelegen), het andere aan Athena (laag gelegen). De tempel van Apollo is het middelpunt van het temenos van Apollo en kent een lange geschiedenis van de 7de eeuw vóór Chr. tot de 13de eeuw na Chr. Het gebied is ongeschonden uit de Perzische oorlogen (492?480 vóór Chr.) tevoorschijn gekomen. De grootste schade dateert uit de 'heilige oorlogen' tegen de Delfische amphiktyonie, resp. 590, 448 en 356-346 vóór Chr. Delfi krijgt hernieuwde belangstelling onder de Romeinse keizers Nero, Traianus en Hadrianus. In 394 na Chr. wordt de cultus te Delfi door keizer Theodosius I verboden. Het lager gelegen temenos is gewijd aan Athena Pronaia ('die voor de tempel staat'). Het gebied heet tegenwoordig marmaria, naar de marmergroeve waartoe de restanten van de monumenten door de eeuwen hebben gediend. Reeds in Mykeense tijd moet hier een of andere verering van een godin hebben plaatsgevonden. Het meest bekende en vrij jonge bouwwerk is de ronde tempel, tholos, waarvan de functie nog steeds niet is opgehelderd. Een bron is al gauw een plaats van speciale devotie. Ongeveer tussen de beide heilige gebieden in ligt de Kastalische bron, waaraan bijzondere krachten worden toegeschreven. Het oude Delfi kon pas worden opgegraven, nadat het Nieuwgriekse dorp dat zich daar had gevormd, naar het westen was verplaatst. Vanaf 1892 hebben Franse archeologen de plek systematisch opgegraven.

TEMENOS VAN APOLLO Het temenos is tegen een vrij steile helling gebouwd en te betreden van de zuidoostelijke hoek. Hiervandaan voert de heilige weg, hiera hodos, de bezoeker omhoog naar het eigenlijke heiligdom. Het gebied is volgebouwd met schathuizen, thèsauroi, van diverse steden die daar wijgeschenken aan de god bewaarden, tentoonstellingsruimten, herdenkingszuilen en standbeelden, stoa's. In de noordwestelijke hoek is een theater aangelegd. De meest bekende bouwwerken naast de tempel van Apollo zijn het schathuis van de Sifniërs (vroegst bekende tempelsculpturen van Griekenland), schathuis van de Atheners (herbouwd), de Stoa van de Atheners aan de voet van de grote tempel en de leschè van de Knidiërs. De meest vermeldenswaardige vondsten zijn o.m. de beeldengroep van Kleobis en Biton (marmer), de Sfinx van de Naxiërs (marmer), de wagenmenner (brons), het Antinoösbeeld (marmer, lieveling van keizer Hadrianus). Delfi biedt verder een rijkdom aan inscripties, waaronder zeldzame muzieknotaties. SPORT Bij iedere cultus hoort een sportief element. Het temenos van Athena Pronaia heeft ten westen van zich een renbaan, palaistra en thermen. Het heilige gebeid van Apollo heeft aan zijn noordwestelijke zijde een stadion (opmerkelijk genoeg korter dan gebruikelijk: 160 m., een 'damesafstand'). Eenmaal om de vier jaar organiseert Delphi een van de Grote Spelen, de zgn. Pythische Spelen. HET ORAKEL Het orakel van Apollo te Delfi genoot van oudsher groot aanzien van Grieken en niet-Grieken en gold als bedevaartplaats. De meeste bedevaartgangers kwamen over de Korinthische Golf langs het kustplaatsje ltea. Vanaf de 8ste eeuw vóór Chr. stond het orakel onder bescherming van de Amphiktyonie, de vereniging van omwonenden, die op grond van een verbond verplicht waren het centraal gelegen heiligdom te beschermen en zijn feesten te organiseren. Het opkomende christendom heeft de belangstelling voor het orakel uiteindelijk doen afnemen. De methode van het orakelen is niet precies bekend. Waarschijnlijk zat de Pythia, priesteres van Apollo, in het adyton (allerheiligste gedeelte van de tempel), met een schaal in de hand op een drievoet en gaf onder invloed van goddelijke inspiratie (mede veroorzaakt door het kauwen op laurierbladeren) antwoord op de haar mondeling of schriftelijk gestelde vragen. Voor het optreden van de Pythia moest worden betaald. In de jaarkalender waren slechts enkele dagen vastgesteld voor haar werkzaamheden. Haar antwoorden waren cryptisch en werden door hulppriesters in versvorm of soms ook proza uitgewerkt. Delfi heeft ons ook een aantal wijze spreuken opgeleverd, zoals "ken u zelf" (gnoothi seauton), "niets te veel" (mèden agan) en "de juiste maat is het beste" (metron ariston). bron: http://www.varro.nu/piatela/grieks_delfi.htm

---