Van Prehistorie tot Middeleeuwen

Geplaatst op zaterdag 22 maart 2003 @ 22:58 , 1361 keer bekeken

Nieuw onderzoek verwerpt clichékijk op gladiatoren. De analyse van beenderen die gevonden werden in de antieke stad Efese, in Turkije, toont aan dat de vechtmachines van het oude Rome rijke, verwende professionals waren voor wie de groupies in de rij stonden.

Volgens Hollywood was de gladiator een groezelige desperado die voor zijn leven moest vechten in een wetteloze arena. Maar in werkelijkheid was de Romeinse gladiator een goed getrainde, rijke professional die beroemd was en veel sex-appeal had. Een nieuw onderzoek heeft enorme correcties aangebracht in het starre beeld dat ontstaan is van gladiatoren. Vaak worden ze voorgesteld als arme sukkelaars die roemloos de dood ingestuurd werden voor een uitzinnige, op bloed beluste massa. Nu blijkt dat gladiatoren het beste voedsel en de beste verzorging kregen tijdens hun trainingsjaren. Ze waren de voetbalsterren van hun tijd, met sponsorcontracten en flink wat prijzengeld. ,,Veel van die clichés uit films zijn totaal fout'', zegt professor Klaus Grosschmidt van de universiteit van Wenen. ,,De beelden in Gladiator zijn verkeerd. Russell Crowes uitrusting is zelfs helemaal fout. En ze hadden geen onoverkomelijke obstakels te overwinnen. Dat zou voor het publiek geen lekkere show opgeleverd hebben.'' Grosschmidt werkte samen met experimentele archeologen van de universiteit van München. Ze onderzochten de stoffelijke resten van gladiatoren die in Turkije gevonden waren, op de site van de oude stad Efese. ,,Het is de eerste keer'', zegt hij, ,,dat via wetenschappelijk onderzoek van bijna tweeduizend jaar oude beenderen gegevens afgeleid worden over het dagelijkse bestaan van de vechters: over hun voeding, hun training en hun kwetsuren. De medische verzorging die ze kregen, was ongeëvenaard. De beroemdste dokter van zijn tijd, Galenus, verzorgde de gladiatoren in Efese.'' Grosschmidt beschrijft gladiatoren alsof het de voetbalsterren van hun tijd waren, ook al hadden ze geen rechten en konden ze naar believen gekocht en verkocht worden. Vele gladiatoren werden door een rechtbank veroordeeld om te vechten, maar zeker even veel van hen waren vrijwilligers die roem en fortuin zochten. Ze bleven ten minste drie jaar in een trainingskamp, waar ze goed aten om een vetlaag te ontwikkelen boven hun spieren, om vleeswonden te kunnen verdragen. ,,Die kampen waren afgesloten: ze konden niet vrij in- en uitgaan'', zegt Grosschmidt. ,,Maar er kwamen vrouwen op bezoek. Groupies, zeg maar. Vaak ging het om vrouwen van gegoede families die het kamp binnenraakten voor geheime afspraakjes. Eén grafsteen vermeld dat de gevallene 'de favoriet van de vrouwen van de nacht' was.'' ,,Ze waren beroemdheden. Niet alleen vanwege hun prestaties, maar vooral omdat ze voor de gevechten adverteerden. Ze spoorden de mensen aan om geld in te zetten.'' Een oordeelkundige selectie van de wapens, een goede combinatie van de vechters en een verstandige keuze van de scheidsrechters moesten ervoor zorgen dat de gevechten eerlijk verliepen. De training behelsde ook gechoreografeerde bewegingen. ,,De gladiatoren waren te vergelijken met de boksers van vandaag'', aldus Grosschmidt. ,,Er waren veel gevechten en alles was goed georganiseerd, met een heel aantal korte gevechten na elkaar. Met dat cruciale verschil dat de gladiatoren voor hun leven vochten.'' Het publiek had inspraak in het lot van de verliezer. Die kon blijven leven als hij goed gevochten had. Naar de arena gaan werd beschouwd als een intellectueler tijdverdrijf dan naar het theater gaan. In de gevechten zaten principes verwerkt van eer, heldenmoed en roekeloosheid in het aanschijn van de dood. Toneelspelen werden beschouwd als puur entertainment. Dat idee werd ook toegepast op de wilde dieren die vaak betrokken werden in de gevechten. ,,Er was zelfs een leeuw die een grafsteen kreeg, omdat hij zoveel gladiatoren gedood had, wat hem een eerzaam dier maakte'', zegt Grosschmidt. Bron: Hannah Cleaver, The Observer, 11/02/2003, zoals vermeld in De Standaard.

---