Geplaatst op zondag 04 oktober 2009 @ 20:55 , 1153 keer bekeken
Hoewel spectaculaire ontdekkingen in Rome ons niet meer mogen verwonderen, is de bekendmaking van twee grote ontdekkingen op nauwelijks evenveel dagen tijd, toch niet mis. Terwijl archeologen wereldwijd nog naglunderen over de vondst van de technisch vernuftige eetzaal van keizer Nero, kwam in het oud-Romeinse havenstadje Portus, na een opgravingscampagne van bijna drie jaar, een amfitheater uit het begin van de 3de eeuw aan het licht. Het amfitheater bood plaats aan maximaal 2.000 toeschouwers en was waarschijnlijk bestemd voor particulier gebruik door een hoge ambtenaar of de keizer zelf.
De opgravingen werden uitgevoerd door een team van Britse archeologen, onder leiding van de Universiteit van Southampton, met deelname van wetenschappers uit Cambridge Universiteit en in samenwerking met de British School in Rome. De leidende archeoloog is Simon Keay, directeur van het Portus Project. De voorbereidende studies begonnen reeds in 1998. Eind volgende week, op 9 oktober, eindigen de opgravingen. Daarna publiceert het team een boek over alle bevindingen en vondsten. De omgeving wordt alvast virtueel gereconstrueerd via de website Portus Project. Simon Keay hoopt dat de archeologische site in de toekomst kan worden opengesteld voor het publiek.
De opgravingen concentreerden zich op de oevers van een zeshoekig meer dat door de Romeinen om praktische redenen werd uitgegraven. Dit kunstmatig aangelegde meer maakte deel uit van de haven van Portus. In het gebied hadden omstreeks 1860 al opgravingen plaats, maar toen werd er geen enkel spoor van het amfitheater gevonden, al maakte een zekere Rodolfo Lanciani toen wel melding van het mogelijke bestaan van zo'n gebouw. Nu werden de ruïnes van het theater ontdekt in de overblijfselen van een voormalig luxueus paleis, aangelegd in opdracht van keizer Trajanus, in het havengebied van Portus, op korte afstand van de landingsbanen van de internationale luchthaven Leonardo da Vinci in Fiuminico.
Het dorpje Porto was tijdens het Romeinse Rijk bekend als Portus, Latijn voor 'haven'. Portus, minder bekend dan Ostia, lag in de Romeinse tijd aan zee, maar is daar inmiddels ruim 3 kilometer van verwijderd. Het ligt nu vlakbij de internationale luchthaven Leonardo da Vinci (Fiumicino), ruim 30 km van Rome. De oorspronkelijke haven van Rome was Ostia. Keizer Claudius liet de nieuwe haven, Portus, ongeveer 4 kilometer ten noorden van Ostia bouwen. Via een 24 kilometer lange, directe weg, de Via Portuensis, was de haven rechtstreeks verbonden met Rome. Via deze route werden eeuwenlang voedsel, slaven en bouwmaterialen naar Rome gevoerd.
De Porta Portuensis, één van de vier hoofdpoorten van de Aureliaanse Muur in Rome, was de meest zuidelijke van de drie stadspoorten op de westelijke oever van de Tiber. Hier begon de Via Portuensis die Rome verbond met de havenstad Portus. De poort stond vlak bij de oever van de Tiber. De oude Porta Portuensis werd, na diverse verbouwingen de eeuwen voordien, uiteindelijk in 1643 afgebroken en een nieuwe poort werd ongeveer 500 meter noordelijker op dezelfde weg in de nieuwe muur gebouwd. Dit is de nog steeds bestaande Porta Porteze.
In het Romeinse havengebied, vlakbij de zee, werd onder het bewind van keizer Trajanus landinwaarts een havenbekken gegraven dat door kanalen direct in verbinding stond met Portus. Door deze uitbreiding nam Portus het belangrijkste deel van havenactiviteiten over van Ostia en groeide de nederzetting geleidelijk uit tot een ware stad, die in de tijd van Constantijn de Grote al verheven werd tot een zelfstandig bisdom. Door de aanleg van de Fossa Traiani ontstond in de Tiberdelta een kunstmatig eiland, het Isola Sacra, dat als begraafplaats werd gebruikt. De teloorgang van de haven was een gevolg van de toenemende verzanding van de Tiber in de middeleeuwen. Hoewel de stad als haven tot in de 6de eeuw een belangrijke functie innam, werd die rol de eeuwen daarna langzaam maar zeker minder. Doordat het een zelfstandig bisdom was, behield Porto nog een tijdlang iets van zijn belangrijkheid.
De opgraving van het amfitheater is bijzonder omdat dit soort bouwwerken vrij zeldzaam is in havensteden. De zopas opgegraven arena is ellipsvormig en meet 42 bij 38 meter, in grootte enigszins vergelijkbaar met het Pantheon. Het werd pas in augustus volledig blootgelegd. Hoe hoog het gebouw destijds was is nog niet bekend. Voor de bouw werden allerlei luxe materialen en zuilen gebruikt. Volgens Keay bood het plaats aan ongeveer tweeduizend mensen. Alleen de fundamenten zijn overgebleven, de rest is in de Byzantijnse periode afgebroken en als gerecupereerd bouwmateriaal voor fortificaties gebruikt. Het mini-Colosseum stond in een paleis dat ongeveer honderd jaar eerder door keizer Trajanus was gebouwd. De procurator, een ambtenaar die (vooral financieel) toezicht moest houden op het havengebied, had hier zijn werkplek. Men neemt aan dat keizers hier ook de nacht doorbrachten wanneer ze een zeereis gingen maken of daar juist van terugkeerden.
Wat de precieze functie van het bouwwerk was is niet duidelijk. Vermoedelijk was het, in tegenstelling tot het Flavisch Amfitheater, het beroemde Colosseum in Rome, een privégebouw. De procurator, of misschien zelfs de keizer, heeft hier zijn gasten wellicht met privévoorstellingen vermaakt, maar het kan hebben gediend als oefenplek voor de Vigiles Urbani, de Romeinse brandweer. De vondst bevestigt dat amfitheaters in verschillende groottes bestonden en waarschijnlijk ook voor andere doeleinden gebruikt werden dan openbare gladiatorengevechten en wrede dierenshows, de voorstellingen waarmee het Colosseum faam verwierf.
"Er waren veel amfitheaters in de Romeinse tijd en mensen denken altijd dat die allemaal werden gebruikt voor dieren- en gladiatorengevechten. Ze werden echter ook voor andere zaken gebruikt, bijvoorbeeld als privétheater of om toespraken in te geven", verklaart Simon Keay. De Britse archeoloog beschouwt het hele oud-Romeinse havengebied als één van de belangrijkste archeologische sites ter wereld. De plek kan volgens hem worden vergeleken met grote archeologische wonderen zoals Stonehenge of Angkor Wat in Cambodja.
bron: http://spqr.web-log.nl/
Welkom bij Clubs!
Kijk gerust verder op deze club en doe mee.
Of maak zelf een Clubs account aan: